Đã một năm trôi qua kể từ khi xảy ra hiện tượng núi nứt, sụt lún, người dân địa phương luôn sống trong nỗi lo lắng, mỗi lần trời mưa, bà con lại ôm nhau chạy khỏi nhà.
Chưa giải mã được vết nứt núi ở Bủng Xát
Đã một năm qua, bà con bản Bủng Xát, xã Châu Khê, huyện Con Cuông (Nghệ An) vẫn chưa rõ về hiện tượng nửa quả núi trong bản bị nứt, sụt lún và luôn là nỗi lo của bà con.
Bản Bủng Xát, xã Châu Khê - nơi nửa quả núi sụt lún làm ảnh hưởng 17 hộ dân. Trong ảnh, bản Bủng Xát nhìn từ trên núi cao xuống dưới là suối Khe Choăng (Ảnh: Nguyễn Duy).
Theo người dân bản Bủng Xát, một ngày cuối tháng 10/2020, trong đêm tối mưa như trút nước, họ nghe những âm thanh như có tiếng nổ lớn, nhà cửa rung lắc... Sau đó, mọi người chong đèn đi xem thì phát hiện những vết nứt, sụt lún gần nhà. Rồi bà con trong bản hô hoán nhau tháo chạy trong đêm mưa.
"Hôm đó nghe tiếng động lớn, khi phát hiện vết nứt trên núi, bà con tháo chạy, chẳng ai dám ở lại trong nhà, sợ lắm…", một người dân bản Bủng Xát nhớ lại.
Bà Lộc Thị Diện, bản Bủng Xát, xã Châu Khê hoang mang kể từ ngày ngọn núi cạnh nhà nứt, sụt lún (Ảnh: Nguyễn Duy).
Vết sụt lún hơn một năm, nay tiếp tục lún sâu hơn khiến người dân lo lắng (Ảnh: Nguyễn Duy).
Ghi nhận của PV Dân trí tại hiện trường cũng như báo cáo của cơ quan chức năng, hiện tượng nứt, sụt lún núi tại bản Bủng Xát có nhiều đoạn sâu khoảng 2 m, rộng một mét chạy theo hình vòng cung dài hơn 200 m. Núi sụt lún, đã làm ảnh hưởng trực tiếp 17 hộ dân với khoảng 65 nhân khẩu, được yêu cầu đi lánh nạn ở nhà người thân.
Người dân bản Bủng Xát thấp thỏm khi núi sụt lún
Sau khi sự cố xảy ra, chính quyền xã Châu Khê đã phải cắt cử lực lượng an ninh túc trực ở vết nứt suốt nhiều tháng liền để cảnh báo người dân gần đó cũng như người qua đường. Tuy nhiên, đến nay sau một năm kể từ khi xảy ra hiện tượng trên, nguyên nhân vẫn chưa được làm rõ.
Sống trong lo sợ và mỏi mòn chờ tái định cư
Chồng mất sớm, con cái đứa ra cửa nhà đi làm ăn xa, còn cậu con trai út đang làm ăn ở miền Nam, năm nay do dịch Covid-19 không thể về nên bà Lộc Thị Diện (SN 1959), bản Bủng Xát sống một mình.
"Núi nứt nẻ hết rồi, nhà thì không dám ở mô. Hai mùa mưa rồi nhưng giờ vẫn chưa được di dời. Mấy ngày mưa quá thì cán bộ vào nói không được ở đây nữa. Rồi ta chuyển sang nhà chú ở nhưng phức tạp lắm. Bà con bản ta mong Đảng, Nhà nước sớm vào cuộc để cho nhân dân an tâm chứ cứ đến mùa mưa là bà con ta sợ lắm", bà Diện cho biết.
Đã một năm trôi qua nhưng nhiều hộ dân trước nguy cơ sạt lở vẫn chưa được di dời (Ảnh: Thái Hòa).
Trong số 17 hộ nằm ở vùng nguy cơ cao, thì căn nhà sàn khá đẹp của bà Diện là một trong 4 hộ nguy hiểm nhất. Bởi căn nhà bà Diện nằm sát dưới chân núi sụt lún, chỉ cần một vài trận mưa lớn thì căn nhà sàn hai tầng của bà có thể đổ ập bất cứ lúc nào.
Một hộ dân nằm ngay dưới chân núi sụt lún mong ngày di dời (Ảnh: Nguyễn Duy).
Mới sinh con chưa đầy một tháng, nhưng chị Lô Thị Mong (37 tuổi, bản Bủng Xát) đã không ít lần ôm con chạy cả đêm khi trời mưa bất chợt: "Tôi mới sinh con chưa đầy tháng mà 3, 4 lần ôm con chạy cả đêm. Mùa mưa thì lo âu lắm, đêm không ngủ được. Mong muốn được di dời đi nơi khác đỡ hơn, càng ngày núi nó càng sạt lở xuống sợ lắm", chị Lô Thị Mong nói.
Chị Lô Thị Mong (37 tuổi, bản Bủng Xát) chia sẻ, đã không ít lần ôm con chạy cả đêm khi trời mưa bất chợt (Ảnh: Thái Hòa).
Năm 1971, ông Lộc Văn Hùng (bản Bủng Xát) nhập ngũ đi bộ đội. Năm 1974, ông trở về địa phương và mang thương tật 35%. Hiện nay ông đang nuôi người con gái tật nguyền cùng một đứa cháu. Đã ngoài 70 tuổi, ông Hùng và gia đình cũng quá mệt mỏi vì cảnh liên tục phải tháo chạy mỗi khi trời mưa.
"Cứ mưa bất chợt thì bà con phải di chuyển cả đêm sang nhà khác để ở, chúng tôi cũng lo lắm", ông Hùng chia sẻ.
Ông Lục Văn Hùng, bản Bủng Xát, xã Châu Khê chia sẻ với PV Dân trí về tình trạng sạt lở núi một năm qua nhưng người dân vẫn chưa được di dời (Ảnh: Thái Hòa).
Theo ông Kha Văn Tâm - Trưởng bản Bủng Xát cho biết, hiện toàn bản có 189 hộ với 872 nhân khẩu; trong đó vùng sạt lở có 17 hộ, trong đó có 4 hộ nguy cơ cao.
Bủng Xát là bản 100% người Thái sinh sống lâu đời bên dòng Khe Choăng. Những năm gần đây, họ bị kẹt giữa 2 đập thủy điện Chi Khê và thủy điện Suối Choăng.
"Cứ có mưa lớn là chúng tôi phải vận động bà con đi nơi khác. Rất mong chính quyền quan tâm hơn nữa cho bà con sớm ổn định, di dời đến nơi khác an toàn hơn", ông Tâm nói.
Bản Bủng Xát nằm cạnh Khe Choăng - nơi phía thượng nguồn có một nhà máy thủy điện, một bên là ngọn núi bị sạt lở khiến cho cuộc sống bà con bất an (Ảnh: Nguyễn Duy).
Ông Kha Văn Thương - Chủ tịch UBND xã Châu Khê - cho biết, chính quyền địa phương rất mong muốn sớm bố trí tái định cư cho những hộ dân này. "Hiện vẫn chưa thể bố trí cho bà con tái định cư được, bởi chưa có quỹ đất. Bây giờ có mưa lớn là chúng tôi phải vào vận động bà con lánh nạn…", ông Thương nói.
Để đảm bảo an toàn tính mạng cho dân đi đường và người dân bản địa, chính quyền xã Châu Khê đã phải chăng dây, đặt biển cảnh báo nguy cơ sạt lở (Ảnh: Nguyễn Duy).
Sau khi xuất hiện vết nứt, UBND huyện Con Cuông đã có Tờ trình gửi UBND tỉnh Nghệ An về chủ trương di dời khẩn cấp các hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai ở bản Bủng Xát. Nhận được tờ trình, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản giao các sở và đơn vị liên quan xem xét phối hợp với địa phương kịp thời giải quyết. Tuy nhiên, đến nay gần một năm trôi qua, vấn đề bố trí tái định cư cho các hộ dân, xử lý vết nứt vẫn chưa được giải quyết.
Nguyễn Duy
