"Trước đại dịch toàn cầu, không có người dân nào an toàn khi vẫn còn người khác mắc Covid-19, không có quốc gia nào an toàn khi còn các quốc gia vẫn phải chống dịch" - Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu thông điệp này tới cộng đồng quốc tế trong bài phát tại hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 7 diễn ra sáng nay (9/9). Thủ tướng tham dự sự kiện trực tuyến theo lời mời của Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 7 theo hình thức trực tuyến (Ảnh: VGP).
Trong bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò chiến lược của tiểu vùng Mekong mở rộng trong tiến trình hội nhập quốc tế và tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của châu Á.
Thủ tướng nhận định giai đoạn khó khăn hiện nay cũng là cơ hội để các nước thành viên GMS thể hiện nỗ lực, quyết tâm, cùng nhau đoàn kết, thúc đẩy hợp tác và phát triển. Càng khó khăn các nước GMS càng cần đoàn kết hơn, gắn bó hơn, đồng lòng hơn, tương trợ lẫn nhau nhiều hơn để vượt qua thách thức; cùng nhau tạo nên bản lĩnh, uy tín, thương hiệu và giá trị, bản sắc bền vững của GMS.
Thủ tướng cảm ơn ADB và các đối tác phát triển về những hỗ trợ quý báu, điều phối hiệu quả và huy động nguồn lực cho các chương trình hợp tác trong khuôn khổ GMS và với các nước thành viên, trong đó có Việt Nam. Thủ tướng cũng cảm ơn các nước sản xuất được vắc xin, trong đó có Trung Quốc, đã chia sẻ, giúp đỡ cho các nước khác và Việt Nam.
Sự giúp đỡ đó, Thủ tướng nhấn mạnh, rất quý giá trong điều kiện khan hiếm vắc xin trên toàn cầu hiện nay.
Thủ tướng khẳng định các nước GMS là những nước láng giềng núi sông gắn liền, cùng chung dòng sông Mekong huyền thoại; có truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời; có quan hệ mật thiết và tình cảm ấm áp, gắn kết giữa các dân tộc anh em; việc phối hợp giải quyết những thách thức chung của khu vực và hỗ trợ nhau cùng phát triển là lợi ích và trách nhiệm của mỗi quốc gia GMS. Sự tin cậy chính trị và hợp tác trên cơ sở các nguyên tắc bình đẳng, đồng thuận, cùng có lợi, hiệu quả, thiết thực, tôn trọng luật pháp quốc tế sẽ tiếp tục là điều kiện không thể thiếu cho thành công của GMS.
Thủ tướng đề xuất 6 nội dung ưu tiên trong hợp tác GMS giai đoạn tới.
Với quan điểm GMS cần có tầm nhìn và các giải pháp mang tính chiến lược để vừa giải quyết những vấn đề cấp bách hiện nay vừa đặt nền tảng cho sự phát triển nhanh, bền vững và bao trùm, toàn diện trong thập kỷ tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị hợp tác GMS trong giai đoạn tới cần ưu tiên 6 nội dung chính.
Thứ nhất, ngăn chặn, đẩy lùi, kiểm soát dịch bệnh Covid-19. Thủ tướng phân tích: "Trước dịch bệnh đang lây lan toàn cầu, không có người dân nào an toàn khi vẫn còn người khác mắc bệnh; không có quốc gia nào an toàn khi còn các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới vẫn còn phải chống dịch. Do vậy, lúc này chúng ta cần ưu tiên hợp tác chặt chẽ, hiệu quả để ngăn chặn, đẩy lùi, kiểm soát dịch bệnh Covid-19".
Trọng tâm của hợp tác phòng chống dịch, theo người đứng đầu Chính phủ Việt Nam, là hỗ trợ tiếp cận vắc xin và dược phẩm điều trị Covid-19 một cách cởi mở, bình đẳng và minh bạch; tăng cường chia sẻ vắc xin qua các cơ chế đa phương và song phương; đẩy mạnh chuyển giao công nghệ để xây dựng và tự chủ sản xuất vắc xin, thuốc chữa các loại dịch bệnh tại khu vực.
Việt Nam đề nghị các nước sản xuất được vắc xin, trong đó có Trung Quốc, tiếp tục hỗ trợ cho các nước khác, trong đó có Việt Nam.
Thứ hai, bảo đảm chuỗi cung ứng khu vực không bị đứt gãy trong bối cảnh dịch bệnh thông qua hài hòa, đơn giản hóa quy trình, thủ tục thông quan; mở "hành lang xanh" tại các cửa khẩu để vừa tạo thuận lợi cho lưu thông người và hàng hóa qua biên giới, vừa bảo đảm yêu cầu về phòng chống dịch; hạn chế áp dụng các rào cản thương mại.
Thứ ba, tạo đột phá về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là giao thông và năng lượng để nâng cao tính liên kết và sức cạnh tranh của các nền kinh tế với mục tiêu là hoàn thiện mạng lưới giao thông, các cửa khẩu, cảng biển GMS.
Thứ tư, đẩy mạnh chuyển đổi số góp phần tạo động lực mới cho tăng trưởng, phục hồi kinh tế và thu hẹp khoảng cách phát triển trên cơ sở phát triển hạ tầng số; tăng cường thương mại điện tử, thương mại số…
Thứ năm, xây dựng một GMS xanh, an toàn và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, nhất là việc quản lý, khai thác và sử dụng bền vững các dòng sông ở khu vực, đặc biệt là sông Mekong.
Thứ sáu, tăng cường phối hợp giữa GMS với ASEAN và các cơ chế khu vực khác; khuyến khích sự tham gia của đối tác phát triển và cộng đồng doanh nghiệp. Thủ tướng đã đề xuất tổ chức Diễn đàn cấp cao thường niên phát triển GMS.
GMS lần thứ 7 có chủ đề "Củng cố sức mạnh để đối mặt với những thách thức của thập kỷ mới". Hội nghị thông qua "Kế hoạch ứng phó đại dịch Covid-19 và phục hồi của GMS giai đoạn 2021-2023" và "Khung chiến lược Chương trình Hợp tác kinh tế GMS 2030".
Trong giai đoạn đến 2023, nhằm hỗ trợ các nước ứng phó đại dịch và phục hồi kinh tế, trước hết, GMS thống nhất đẩy mạnh hợp tác về vắc xin để bảo đảm các nước tiếp cận được vắc xin Covid-19 an toàn, giá cả phải chăng, công bằng, và hiệu quả.
Kết thúc hội nghị, các nhà Lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị và thống nhất tổ chức Hội nghị thượng đỉnh GMS 8 tại Trung Quốc vào năm 2024.
Ba năm qua, mặc dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 nhưng hợp tác GMS vẫn đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong triển khai Kế hoạch hành động Hà Nội 2018-2022, nổi bật là việc hoàn thành 11 dự án giao thông với tổng vốn đầu tư là 2 tỷ USD.
Thái Anh
