Theo báo cáo năm 2010 của Tổng hội Y khoa Hoa kỳ, khói thuốc lá chứa 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư. Thế nhưng nhiều người hút thuốc vẫn mơ hồ về tác hại thực sự của thuốc lá.
Thực tế, khói thuốc lá chứa 7.000 chất độc hóa học trong đó có hàng trăm chất cực độc và ít nhất 70 chất có thể gây ung thư… Điển hình là các chất: acetol (chất tẩy trong thuốc sơn móng tay), amoniac (chất tẩy rửa sàn nhà và bồn vệ sinh), DDT/Dieldrin (thuốc trừ sâu), phoóc-môn và CO (khí thải ô tô), toluene (dung môi công nghiệp), methanol formaldehyde (chất để ướp xác chết)… Những chất này khi đi vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thần kinh, mạch máu và nội tiết gây ra những bệnh tim mạch, giảm trí nhớ và các bệnh ung thư.
Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới, trung bình 2 nam giới từ 15 tuổi trở lên có một người hút thuốc. Hút thuốc gây tử vong và tàn tật. So sánh với các nguy cơ khác, nguy cơ tử vong sớm do hút thuốc lá là rất cao. Một nửa những người thường xuyên hút thuốc bị chết sớm do sử dụng thuốc lá và một nửa trong số này chết ở độ tuổi trung niên, mất khoảng từ 15 năm đến 20 năm của cuộc sống.
Phổi là cơ quan chịu tác động nặng nề nhất bởi khói thuốc. Bên cạnh đó, lá gan cũng là mục tiêu bị tấn công bởi các chất độc hại có trong sản phẩm này.
Theo Hội Gan mật Việt Nam, những tác động khi hút thuốc ảnh hưởng đến gan qua 3 cơ chế riêng biệt là gây độc, giảm miễn dịch và gây ung thư.
Gây độc
Thuốc lá gây độc cả trực tiếp và gián tiếp. Độc hại trực tiếp gây căng thẳng oxy hóa do các chất trong thuốc lá có tính gây độc tế bào làm kích hoạt các tế bào hình sao dẫn đến xơ hóa.
Một trong những hệ lụy của khả năng gây độc gián tiếp do hút thuốc lá là bệnh đa hồng cầu thứ phát. Tăng carboxyhemoglobin làm giảm khả năng vận chuyển oxy của các mô, dẫn đến tăng khối lượng hồng cầu, làm tăng lượng sắt dị hóa. Chất này được quét bởi các đại thực bào và tích tụ trong tế bào gan dẫn đến tổn thương gan do quá trình thúc đẩy oxy hóa.
Giảm miễn dịch
Chất nicotine trong thuốc lá gây ức chế sự tăng sinh và biệt hóa tế bào lympho dẫn đến ức chế sự hình thành kháng thể, gây độc tế bào làm giảm khả năng miễn dịch tự nhiên của tế bào. Vì vậy hút thuốc thúc đẩy sự tiến triển của xơ gan mạn tính.
Gây ung thư
Khi hút thuốc làm tăng các cytokine tiền viêm dẫn đến tổn thương tế bào gan. Hút thuốc làm đẩy nhanh quá trình phát triển ung thư biểu mô tế bào gan ở bệnh nhân có viêm gan virus B hoặc C mạn tính. Hút thuốc là nguyên nhân làm nguy cơ mắc bệnh ung thư cao gấp nhiều lần vì trong thuốc lá có các chất gây ung thư được tìm thấy như: hydrocacbon, nitrosamine, hắc ín, vinyl clorua, aminobiphenyl - là các chất đã được chứng minh làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan.
Minh Nhật
Tổng hợp
