Gan là cơ quan lớn thứ 2 trong cơ thể, đóng một vai trò tối quan trọng trong quá trình chuyển hóa và thực hiện tới hơn 500 chức năng như dự trữ glycogen, tổng hợp protein, huyết tương, thải độc…
Trong khi đó, xơ gan lại là tình trạng gan bị biến đổi cấu trúc, hình thành các mô sẹo bất thường làm tế bào gan bị hư tổn và suy giảm nhanh chóng.
Khi gan bị xơ, những chức năng quan trọng của gan đối với cơ thể suy giảm, dẫn đến những biến chứng nặng nề: cổ trướng; nôn ra máu do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản; nhiễm trùng; hôn mê gan; suy thận và nguy hiểm nhất là ung thư gan, tử vong.
Có nhiều con đường dẫn đến xơ gan, điển hình như:
Xơ gan do viêm gan virus: Được xem là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh xơ gan, nhất là viêm gan virus B. Theo thống kê, nước ta có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B thuộc nhóm cao nhất thế giới, song có đến 90% người bị viêm gan không biết mình mang bệnh. Không biết mình mang bệnh cũng là lý do góp phần khiến viêm gan virus dễ biến chứng thành xơ gan hơn.
Xơ gan do rượu: Đây là nguyên nhân gây xơ gan nhiều thứ hai tại nước ta. Luôn nằm trong top những quốc gia sử dụng rượu bia nhiều nhất thế giới, không quá bất ngờ khi thống kê năm 2018 cho thấy có khoảng 71,7% nam giới Việt Nam bị xơ gan do uống nhiều rượu bia.
Xơ gan do gan nhiễm mỡ: Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ nhiều trong gan gây nên viêm gan và tạo thành các mô sẹo khiến gan bị xơ hóa. Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, lười vận động của người Việt chính là "thủ phạm" gây ra bệnh gan nhiễm mỡ, biến chứng xơ gan.
Xơ gan do ứ mật: Mật bị ứ đọng do viêm, tắc đường mật ( cả đường mật trong gan và ngoài gan). Mật sẽ tác động làm ảnh hưởng, tổn thương tế bào gan dần dần dẫn đến xơ gan.
Thực phẩm bị nấm mốc, đặc biệt là các thực phẩm khô như gạo, ngô, lạc, đậu tương, hạt dẻ có thể gây xơ gan.
Xơ gan do nhiễm độc: Thực phẩm bẩn, môi trường ô nhiễm làm gia tăng nhanh chóng các ca xơ gan do nhiễm độc tại nước ta. Đó là các hóa chất (DDT, urethane, phosphor, tetraclorocarbon…) dùng trong thuốc trừ sâu, bảo quản thực phẩm và thuốc ( isoniazid, rifamid, methotrexate, phenylbutazon…).
Xơ gan do sử dụng thực phẩm nấm mốc: Thực phẩm bị nấm mốc, đặc biệt là các thực phẩm khô như gạo, ngô, lạc, đậu tương, hạt dẻ… sẽ tự sản sinh ra độc tố vi nấm Aflatoxin. Dù chỉ với lượng nhỏ, Aflatoxin cũng có thể gây ngộ độc cấp tính cho cơ thể. Bên cạnh đó, Aflatoxin còn là một trong những chất gây ung thư rất mạnh, đặc biệt là tác động đến gan, gây xơ gan và ung thư gan.
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác cũng gây nên bệnh xơ gan như: ký sinh trùng sán máng, sán lá gan, xơ gan do mạch máu hoặc xơ gan do xung huyết, xơ gan do lách to…
Minh Nhật
Tổng hợp
