Ghé ngôi chùa 600 năm tuổi Bối Khê (Thanh Oai, Hà Nội) những ngày cuối tháng 4 âm lịch, du khách dễ dàng bị lôi cuốn bởi hương thơm ngào ngạt đầy quyến rũ của loài hoa quý - hoa sen đất .
Nhiều người từng thấy phi lí khi nghe đâu đó hai câu ca dao: "Đêm qua tát nước đầu đình/ Bỏ quên cái áo trên cành hoa sen". Trong suy nghĩ của nhiều người, hoa sen là loài hoa mọc dưới đầm: "Trong đầm gì đẹp bằng sen/ Lá xanh bông trắng, lại chen nhị vàng/Nhị vàng bông trắng lá xanh/Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn". Nhiều người không biết rằng, tại nước ta còn có một loại sen mang tên là - sen đất.
Sen đất là một loài hoa quý mà hiện chỉ có rất ít nơi trồng. Một trong số đó là tại sân chùa Bối Khê, xã Bối Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội.
Sen đất có cánh màu trắng, nhị vàng, to tương đương sen đầm, cánh hoa khum khum như bàn tay chụm lại. Nụ của hoa sen đất khi chưa nở rất giống nụ sen trắng trong đầm.
Chùa Bối Khê là ngôi chùa cổ được xây dựng năm 1388 dưới thời nhà Trần. Chùa tọa lạc ngay đầu thôn Song Khê (Thanh Oai) và có diện tích khá lớn. Bước vào cổng chùa những ngày tháng 4 âm lịch, du khách dễ dàng bị lôi cuốn bởi hương thơm ngào ngạt đầy quyến rũ của loại hoa lạ mắt mà nhiều người không biết tên - hoa sen đất.
Người dân thôn Song Khê truyền tai nhau, cây sen đất tại chùa đã hơn trăm năm tuổi. Năm này qua năm khác, cây đều đặn ra hoa vào mùa hạ.
Hoa sen đất có màu trắng tinh, cánh dày và thơm hơn sen nước. Khi hoa nở hết cỡ, bông to bằng cái bát ăn cơm.
Hoa sen đất chỉ có nhụy vàng chứ không có gương sen như sen nước, nhưng khi cánh hoa khô rồi vẫn sẽ còn thơm mùi.
Quả sen đất nhìn giống quả na, quả khá to. Lúc non quả có màu xanh, khi chín chuyển màu hồng nhạt.
Hoa sen đất cao khoảng 3 đến 4 mét, thân cứng, lá xanh đậm, mỗi năm hoa chỉ nở một lần vào tháng 4 âm lịch. Qua thời gian và sự phát triển đô thị, hoa sen đất ít xuất hiện hơn nên cây sen đất ở chùa Bối Khê có thể được xem là “báu vật” dân gian.
Hương sen đất trong không gian chùa tĩnh lặng khiến cho lòng người thư thái, nhẹ nhàng.
Toàn Vũ
